Αναρωτιέσαι αν ακολουθείς μια υγιεινή διατροφή;
Ακολουθείς μια υγιεινή διατροφή;
Αυτή η ερώτηση με μια πρώτη ματιά φαίνεται απλή, αλλά αναρωτήσου ένα λεπτό…
Ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληρεί μια διατροφή για να είναι αυτό που εσύ ονομάζεις ως ‘’υγιεινή’’;
...Υγιεινή είναι η διατροφή που αν ακολουθήσει ο καθένας θα απολαύσει ένα ιδανικό σωματικό βάρος;
Είναι μια διατροφή που ακολουθεί πιστά της συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας;
Η μήπως είναι μια διατροφή που απαγορεύει την κατανάλωση απαγορευμένων τροφών όπως ζάχαρη ή ‘’κακά’’ λιπαρά και κατ’επέκταση μπορεί να θεωρηθεί ως υγιεινή;
Λοιπόν...
Στην πραγματικότητα καμία από τις παραπάνω προϋποθέσεις δεν είναι σωστή και υπάρχει λόγος που είναι δύσκολο να προσδιορίσουμε τι εν ‘ τέλει είναι υγιεινό!
Στο παρακάτω άρθρο θα φανερώσουμε τον πραγματικό ορισμό της υγιεινής διατροφής και εκθέσουμε τον όρο “ υγιεινό” που μέχρι σήμερα θεωρείται ως απαράβατος κανόνας.
Είστε έτοιμοι για μια τολμηρή αποκάλυψη στον χώρο της υγείας που μέχρι σήμερα δεν σου έχει πει κανείς;
Ας ξεκινήσουμε…
Βασικές αρχές διατροφής
Οι βασικές αρχές μιας διατροφής επικεντρώνονται στην ισορροπημένη κατανάλωση τριών βασικών μακροθρεπτικών συστατικών: υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λιπαρά.
Ας αναλύσουμε κάθε κατηγορία:
Υδατάνθρακες:Οι υδατάνθρακες είναι η βασική πηγή ενέργειας για το σώμα μας. Προσφέρουν άμεση ενέργεια στο σώμα μας και καθυστερούν το αίσθημα της κόπωσης. Τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες είναι τα δημητριακά, ψωμί, ζυμαρικά, ρύζι, πατάτα, βρώμη, κ.α.
Πρωτεΐνες:Οι πρωτεΐνες αποτελούν τα "τούβλα" του σώματός μας και είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη, την ανακατασκευή και τη συντήρηση των κυττάρων. Οι πρωτεΐνες ανήκουν στα απαραίτητα μακροθρεπτικά συστατικά καθώς το σώμα μας δεν μπορεί να τις παράξει μόνο του και άρα είναι αναγκασμένο να τις προμηθευτεί από την τροφή. Ευθύνονται για την αναδόμηση των μυών ώστε να έχουμε ένα πιο σφριγηλό σώμα, για την παραγωγή του κολλαγόνου ώστε να έχουμε μια λεία και ανανεωμένη επιδερμίδα κ.α…Μπορούν να βρεθούν σε τρόφιμα όπως κοτόπουλο, ψάρι, αυγά και φυτικές πηγές όπως φασόλια, φυστικοβούτυρο, κ.α.
Λιπαρά:Τα λιπαρά πρέπει να αποτελούν τουλάχιστον το 20% των συνολικών θερμίδων μας ανά ημέρα. Υπάρχουν λιπαρά οξέα που είναι απαραίτητα για το σώμα καθώς δεν έχουμε την δυνατότητα να τα συνθέσουμε μόνοι μας και άρα είμαστε αναγκασμένοι να τα προμηθευτούμε από την διατροφή μας. Είναι απαραίτητα για την απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών, έχουν αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική δράση και μας βοηθάνε στη διατήρηση της υγείας του δέρματος και των μαλλιών, στην καθυστέρηση της γήρανσης, κ.α.Βρίσκονται σε τρόφιμα όπως το ελαιόλαδο, το αβοκάντο, τα ψάρια (όπως σολομός και σαρδέλες) και τα καρύδια.
Σε γενικές γραμμές θα μπορούσαμε να πούμε οτι μια υγιεινή διατροφή θα πρέπει να έχει σε ισορροπία και σε ακρίβεια αυτά τα τρία μακροθρεπτικά!
Αυτή όμως είναι μια γενική οδηγία!
Πότε όμως μπορούμε να πούμε με αυτοπεποίθηση οτι μια διατροφή είναι υγιεινή;
Ή ακόμα πιο συγκεκριμένα πότε ένα τρόφιμο είναι υγιεινό;
Ο ορισμός του ‘’Υγιεινού’’
Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ και εθνικές υγειονομικές αρχές οι κατευθυντήριες γραμμές για το τι θεωρείται υγιεινή διατροφή είναι :
"Μια υγιεινή διατροφή περιλαμβάνει την κατανάλωση ποικίλων τροφίμων που παρέχουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για την διατήρηση της υγείας του ατόμου, συμπεριλαμβανομένων των αναγκαίων βιταμινών, μετάλλων, πρωτεϊνών, υδατανθράκων και λιπαρών, σε αναλογίες που ευνοούν την υγεία. Επιπλέον, η υγιεινή διατροφή περιλαμβάνει την περιορισμένη κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε προστιθέμενα σάκχαρα, αλατισμένα τρόφιμα και κορεσμένα λιπαρά, παρέχοντας έτσι προστασία από χρόνια νοσήματα."
Εεε…
Φαντάζομαι οτι δεν είναι αυτός ο ορισμός που περίμενες διότι αυτή η πληροφορία είναι γενική και δεν μπορεί να σε βοηθήσει ακριβώς για να δομήσεις μια υγιεινή διατροφή…
Τι ακριβώς σημαίνει για τον μέσο άνθρωπο που θέλει να φτιάξει ένα υγιεινό πλάνο διατροφής η φράση ‘’τα μακροθρεπτικά πρέπει να συμπεριλαμβάνονται σε αναλογίες που ευνοούν την υγεία’’;;
Λοιπόν!
Ο αδιάσειστος ορισμός για το πότε μια διατροφή είναι υγιεινή είναι ο εξής:
.
.
.
.
ΔΕΝ ΥΠΆΡΧΕΙ!
Ναι καλά άκουσες!
Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ορισμός για το τι είναι υγιεινό και η υπερχρησιμοποίηση αυτής της λέξης από το κοινό και από τις βιομηχανίες τροφίμων δεν έχει κανένα επιστημονικό υπόβαθρο!
Μην πέφτεις από τα σύννεφα γιατι…
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) δεν παρέχει έναν απόλυτο ορισμό για το τι ακριβώς θεωρείται υγιεινή διατροφή, και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ιδανική διατροφή είναι μια υπόθεση που βασίζεται στην προσωπική ποικιλομορφία και τις ατομικές ανάγκες.
Κάθε άνθρωπος είναι μια μοναδική οντότητα με διαφορετικό γενετικό υπόβαθρο, μεταβολικούς ρυθμούς και περιβαλλοντικά δεδομένα που επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες.
Ακόμα και στις πιο ομοιόμορφες συνθήκες, δύο άνθρωποι με παρόμοιο γονίδιο μπορεί να έχουν εντελώς διαφορετικές διατροφικές ανάγκες.
Αυτό οφείλεται στην επίδραση του περιβάλλοντος, του τρόπου ζωής, της ηλικίας, της φυσικής δραστηριότητας, της υγείας, των αλλεργιών και των προσωπικών προτιμήσεων.
Έτσι, ακόμα και σε δύο παρόμοιες περιπτώσεις σε ένα κοινό γεωγραφικό μέρος, η ατομική ανταπόκριση στη διατροφή είναι διαφορετική.
Ας πάρουμε για παράδειγμα το μοντέλο των διδύμων. Στο μοντέλο αυτό θα συγκρίνουμε τις διαφορές μεταξύ μονοζυγωτικών και διζυγωτικών διδύμων. Τα μονοζυγωτικά δίδυμα αδέλφια είναι ομοκύτταρα (από το ίδιο ωάριο) και είναι γενετικά όμοια. Τα διζυγωτικά δίδυμα αδέλφια είναι ετεροκύτταρα (από δύο ωάρια) και έχουν γενετική ομοιότητα 50%. Δηλαδή τα μονοζυγωτικά έχουν 100% κοινά γονίδια ενώ τα ετεροζυγωτικά έχουν 50% κοινά γονίδια!
Έτσι λαμβάνοντας ως δεδομένο οτι τα μονοζυγωτικά δίδυμα είναι πανομοιότυπα οποιεσδήποτε διαφορές στην ιδανική τους υγιεινή διατροφή πρέπει κατ΄ανάγκη να αποδοθούν αποκλειστικά στην περιβαλλοντική ποικιλότητα.
Τώρα φέρε στο μυαλό σου όσα μονοζυγωτικά δίδυμα γνωρίζεις…
(Δεν είναι και πολλά ε;)
Και φτιάξε ένα υποθετικό σενάριο οπου ο τρόπος ζωής και η ρουτίνα τους είναι 100% πανομοιότυπος όπως και τα γονίδια τους!
Ε λοιπόν, μόνο σε ένα τόσο υποθετικό σενάριο ο όρος ‘’υγιεινή διατροφή’’ θα μπορούσε να βγάλει νόημα και να μας δώσει πρακτικές πληροφορίες.
Ας απομυθοποιήσουμε τον όρο ‘’υγιεινή’’ διατροφή ή τρόφιμο!
Θα σου δώσω μερικά παραδείγματα για να καταλάβεις τι εννοώ:
Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι απαραίτητες ομάδες τροφίμων που κάθε υγιής άνθρωπος θα πρέπει να περιέχει στην διατροφή του!
Ωστόσο, υπάρχουν άνθρωποι με εκολπώματα στο έντερο. Τα εκολπώματα εντέρου είναι μια κατάσταση όπου τμήματα του εντέρου ξεφεύγουν από τη φυσιολογική τους θέση και ενδέχεται να προεξέχουν προς τον εσωτερικό χώρο του εντέρου.
Αυτή η κατάσταση μπορεί να είναι ανεκδιήγητη, και συχνά απαιτεί χειρουργική επέμβαση για διόρθωση.
Οι ασθενείς με εκολπώματα εντέρου συχνά αντιμετωπίζουν περιορισμούς στη διατροφή τους, καθώς η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων φυτικών ινών μπορεί να αυξήσει την πίεση στο εντερικό σύστημα και να επιδεινώσει τα συμπτώματα.
Λαχανικά, φρούτα και άλλες φυτικές πηγές μπορεί να είναι δυσάρεστες για τα άτομα με εκολπώματα εντέρου, και γι' αυτό είναι σημαντικό να τηρούν μια διατροφή που περιορίζει την πρόσληψη φυτικών ινών και άλλων τροφίμων που μπορεί να επιδεινώσουν τα προβλήματά τους.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι η κατηγορία των αθλητών. Οι αθλητές συχνά πρέπει να επιδεικνύουν προσοχή στην κατανάλωση φυτικών ινών, καθώς μεγάλες ποσότητες ινών μπορούν να καθυστερήσουν τη διαδικασία της πέψης.
Κατά τη διάρκεια έντονης φυσικής δραστηριότητας, όπως η αθλητική προπόνηση, οι αθλητές χρειάζονται γρήγορη ενέργεια.
Η υπερβολική κατανάλωση φυτικών ινών μπορεί να αποτρέψει τη γρήγορη απορρόφηση των υδατανθράκων, επιβραδύνοντας την αναπλήρωση των αποθηκών γλυκογόνου στους μυς.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερη ενέργεια και ανοχή κατά τη διάρκεια της προπόνησης. Επομένως, οι αθλητές συχνά επιλέγουν τρόφιμα που περιέχουν λιγότερες ίνες πριν από μια προπόνηση ή αγώνα, ενώ ενδέχεται να αυξήσουν την κατανάλωση ινών μετά την ολοκλήρωσή τους για να υποστηρίξουν τη γενική τους υγεία.
Τέτοια παραδείγματα είναι επίσης οι άνθρωποι με δυσανεξία στην γλουτένη ή στην λακτόζη, διατροφικές αλλεργίες σε ξηρούς καρπούς, κ.α.
Έτσι πολλά τρόφιμα που χαρακτηρίζονται ως υγιεινά μπορεί να μην είναι κατάλληλα για όλους μας.
Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να βασιζόμαστε αποκλειστικά σε μία ταμπέλα όταν επιλέγουμε τρόφιμα για την διατροφή μας.
Αντίθετα, πρέπει να εξετάζουμε την πραγματική σύσταση και τις ανάγκες του δικού μας σώματος και να δίνουμε έμφαση σε άλλα τρόφιμα που είναι καλύτερα προσαρμοσμένα στις προσωπικές μας ανάγκες και στόχους για την υγεία και την ευεξία.
Ο σίγουρος δρόμος για την υγιεινή διατροφή!
Ο σίγουρος δρόμος για μια υγιεινή διατροφή συχνά ξεκινά με τη σύνταξη ενός διαιτολογίου από έναν ειδικευμένο διαιτολόγο.
Ένας επαγγελματίας μπορεί να δημιουργήσει ένα προσωπικό πλάνο διατροφής που λαμβάνει υπόψη διαφορετικά στοιχεία, όπως τις διατροφικές προτιμήσεις, επίσημες διατροφικές συστάσεις, τυχόν τροφικές δυσανεξίες και τις αγαπημένες γεύσεις σου.
Αυτή η φιλοσοφία θα σε βοηθήσει να ακολουθήσεις ένα πλάνο διατροφής που είναι εξατομικευμένο και συναρμολογημένο ακριβώς για τις ανάγκες σου.
Αν δυσκολεύεσαι να ακολουθήσεις πιστά μια διατροφή για όσο καιρό χρειάζεται μέχρι να νιώσεις την αυτοπεποίθηση ενός υγιούς σώματος, μην διστάσεις να επικοινωνήσεις με εμάς.
Η υγεία μας πρέπει πάντα να αποτελεί την προτεραιότητά μας, και κάθε βήμα προς τη βελτίωσή της ξεκινά από τη διατροφή μας.
Αν θέλεις να κάνεις μια μεγάλη αλλαγή στην ζωή σου και ξαναβιώσεις το σώμα και την ενέργεια που είχες παλιά, η διατροφή είναι το μυστικό!
Επισκέψου τον Ιατρικό μας χώρο και θα σου παρέχουμε ψυχολογική υποστήριξη και καθοδήγηση, βοηθώντας σε συναισθηματικά ή σε συμπεριφορικά ζητήματα που σχετίζονται με τη διατροφή σου .
Να θυμάσαι, η μοναδικότητα κάθε ανθρώπου μας υπενθυμίζει τη σημασία της εξατομικευμένης προσέγγισης στη διατροφή, δεν υπάρχει "μια διατροφή που ταιριάζει σε όλους." !
Αυτό το κείμενο έχει ενημερωτικό σκοπό και δεν αποτελεί Ιατρική γνωμάτευση.
Αν επιθυμείτε Ιατρική γνωμάτευση μην διστάσετε να μας επισκεφτείτε εδώ.
*Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του κείμενου χωρίς την συγκατάθεση μας.
Γαλλίκας Νικήτας - Διαιτολόγος & Διατροφολόγος
