Η βιταμίνη κλειδί για ασταμάτητη διάθεση και ενέργεια 👀

Γνωρίζουμε οτι μια ισορροπημένη διατροφή που καλύπτει πλήρως τις ανάγκες μας είναι ο νούμερο ένα τρόπος να εξασφαλίσουμε μια ζωή γεμάτη υγεία και ευεξία.

Ωστόσο στο θαυματουργό ανθρώπινο σώμα υπάρχει μια βιταμίνη όπου τα επίπεδα της δεν ελέγχονται μόνο από την διατροφή μας αλλά και από άλλους παράγοντες που δεν καθορίζουμε εμείς!

Την ονομάζω ‘’βιταμίνη της ενέργειας’’ διότι μια από τις βασικές της ιδιότητες είναι η μεταφορά του πολύτιμου οξυγόνου από τους πνεύμονες σε όλα τα κύτταρα του σώματος… 

Παρόλο όμως που συμμετέχει σε μια τόσο καταλυτική διαδικασία που εξασφαλίζει την ομαλή λειτουργία του οργανισμού μας , παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια οτι σχεδόν ένας στους δέκα παρουσιάζει έλλειψη ενώ αυτό το ποσοστό έχει την τάση να αυξάνεται!

Στο τέλος αυτού του άρθρου θα έχεις κατανοήσει σε βάθος τι ακριβώς κάνει αυτή η βιταμίνη, για ποιο λόγο δεν απορροφάται όπως όλες οι υπόλοιπες και πως μπορούμε εγγυημένα να διατηρήσουμε φυσιολογικά τα επίπεδα της για μια ολόκληρη ζωή.

Είσαι έτοιμος να βυθιστούμε στην μαγεία του ανθρώπινου σώματος;

Ας ξεκινήσουμε…

• Ποια είναι η βιταμίνη της ενέργειας και της ευεξίας

Η βιταμίνη Β12, ή κυανοκοβαλαμίνη, είναι μια από τις οκτώ βιταμίνες του συμπλέγματος των βιταμινών Β. Αποτελεί μοναδική βιταμίνη, καθώς είναι η μόνη που περιέχει στον δεσμό της  μέταλλο, το κοβάλτιο. Η κυανοκοβαλαμίνη ανήκει στις υδατοδιαλυτές βιταμίνες.

Ως ζωτική βιταμίνη για τον ανθρώπινο οργανισμό, η βιταμίνη Β12 διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο σε πολλές βιολογικές λειτουργίες. Είναι απαραίτητη για την μεταφορά του οξυγόνου στο σώμα, στον μεταβολισμό των τροφών και στην σύνθεση νέων κυττάρων.

• Που ακριβώς εμπλέκεται η βιταμίνη Β12;

Η βιταμίνη Β12 αναλαμβάνει έναν ουσιαστικό ρόλο σε πολλές βιολογικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού, καθιστώντας την μια από τις πιο σημαντικές βιταμίνες για την υγεία και την ευεξία μας. Ας αναλύσουμε λεπτομερώς τις βασικές λειτουργίες και τους τομείς στους οποίους εμπλέκεται η βιταμίνη Β12:

1. Παραγωγή των κόκκινων αιμοσφαιρίων: Η βιταμίνη Β12 είναι απαραίτητη για τη σύνθεση των κόκκινων αιμοσφαιρίων (ερυθρών αιμοσφαιρίων). Τα κόκκινα αιμοσφαίρια μεταφέρουν το οξυγόνο από τα πνεύμονα σε όλα τα κύτταρα του σώματος, επιτρέποντας την κατάλληλη οξυγόνωση των ιστών και των οργάνων.

2. Μεταβολισμός ενεργειακών πόρων: Η βιταμίνη Β12 συμμετέχει στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών και των λιπών που λαμβάνουμε μέσω της διατροφής μας. Επιτρέπει την αποτελεσματική καύση τους για την παραγωγή ενέργειας που χρησιμοποιούμε καθημερινά για να λειτουργήσουμε και να εκτελέσουμε τις δραστηριότητές μας.

3. Υγεία του νευρικού συστήματος: Η βιταμίνη Β12 είναι καίρια για την παραγωγή και την υγεία ουσιών που περιβάλλουν τους νευρικούς ινες (των μυελινωτών). Η μυελινωτή ουσία λειτουργεί σαν μόνωση για τους νευρώνες, βελτιώνοντας τη μετάδοση των νευρικών ερεθισμάτων. Έτσι, η βιταμίνη Β12 ενισχύει τη λειτουργία του νευρικού συστήματος και συμβάλλει στη διατήρηση της νευρολογικής μας υγείας.

4. Σύνθεση του γενετικού υλικού: Η βιταμίνη Β12 παίζει σημαντικό ρόλο στη σύνθεση του γενετικού υλικού, του DNA. Επηρεάζει την παραγωγή των βασικών οικοδομικών μονάδων του DNA, που είναι απαραίτητα για την αναπαραγωγή και την ανάπτυξη των κυττάρων μας.

5. Ανοσοποιητικό σύστημα: Η βιταμίνη Β12 συμβάλλει στην υγεία του ανοσοποιητικού μας συστήματος, βοηθώντας στην παραγωγή των λευκών αιμοσφαιρίων και των αντισωμάτων που καταπολεμούν τις λοιμώξεις και τις ασθένειες.

• Από που μπορούμε να λάβουμε την βιταμίνη Β12;

Η βιταμίνη Β12 βρίσκεται κυρίως σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης, καθώς παράγεται από μικροοργανισμούς που βρίσκονται στο έντερο ορισμένων ζώων. Ορισμένες πλούσιες πηγές βιταμίνης Β12 είναι:

Κρέας: Το κρέας, όπως το κοτόπουλο, το βοδινό, το χοιρινό και το αρνί, αποτελούν εξαιρετικές πηγές βιταμίνης Β12. ( π.χ.Μπιφτέκι κρέατος (90 γραμμάρια): περίπου 2,5 mg βιταμίνης Β12)

Ψάρια: Ορισμένα ψάρια, όπως ο σολομός, ο τόνος, ο σαρδέλας, και ο μπακαλιάρος, περιέχουν σημαντικές ποσότητες βιταμίνης Β12. (π.χ. μπακαλιάρος - 90 γραμμάρια περίπου 1,3 μg βιταμίνης Β12)

Θαλασσινά: Οστρακοειδή, μύδια, και καβούρι παρέχουν επίσης βιταμίνη Β12. (π.χ. Μύδια 120 γραμμάρια περίπου 3,8 mg βιταμίνης Β12)

Αυγά: Τα αυγά είναι μια πηγή βιταμίνης Β12, με το ασπράδι να έχει περισσότερη από το κρόκο (π.χ. Αυγό μεσαίο 58 γρ: περίπου 0,6 mg βιταμίνης Β12 )

Γαλακτοκομικά προϊόντα: Το γάλα, το γιαούρτι, και οι τυροκομικοί χώροι παρέχουν επίσης βιταμίνη Β12. (π.χ. Γιαούρτι 200 γραμμάρια: περίπου 1,5 mg βιταμίνης Β12.Γάλα 240 ml περίπου 1,2 μg βιταμίνης Β12.)

Για να καλύψετε τις ημερήσιες σας ανάγκες σε βιταμίνη Β12, οι περισσότεροι ενήλικες χρειάζονται περίπου 2,4 μικρογραμμάρια (μg) την ημέρα. Ωστόσο, οι ανάγκες διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία, το φύλο και το στάδιο της ζωής που βρίσκονται (εγκυμοσύνη, θηλασμός κ.α.)

• Γιατί όμως η βιταμίνη Β12 δεν ρυθμίζεται μόνο από την διατροφή μας;

Η απορρόφηση της βιταμίνης Β12 ξεκινά από το στομάχι μας. Καταναλώνοντας τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη Β12, η βιταμίνη απελευθερώνεται από τα πρωτεϊνικά συστατικά των τροφίμων και ‘’ενεργοποιείται’’ από το περιβάλλον που επικρατεί μέσα στο στομάχι μας. Κατά την διάρκεια αυτού του βήματος, η βιταμίνη Β12 πρέπει να αποσυνδεθεί από την πρωτεΐνη των τροφίμων και να συνδεθεί με μια πρωτεΐνη που παράγεται από τον στομάχι μας, την εστιατίνη.

Το επόμενο βήμα της απορρόφησης όμως δεν το ελέγχουμε εμείς…

Η εστιατίνη αποτελεί μια κρίσιμη παράμετρο για την απορρόφηση της βιταμίνης Β12. Η εστιατίνη είναι ένας παράγοντας που δημιουργείται αποκλειστικά από το στομάχι μας και δεν προέρχεται από την τροφή που καταναλώνουμε!

Πρόκειται για μία πρωτεΐνη που παράγεται από ειδικά κύτταρα που βρίσκονται στο εσωτερικό τοίχος του στομάχου. 

Η εστιατίνη λειτουργεί ως μεσάζοντας προκειμένου να προστατεύσει τη βιταμίνη από τις επιθετικές συνθήκες του στομάχου και να διευκολύνει την απορρόφησή της στο εντερικό σύστημα. 

Η δράση της εστιατίνη αποτελεί το μεγαλύτερο βήμα της απορρόφησης της Β12 καθώς εξασφαλίζει την αποτελεσματική ενσωμάτωση της βιταμίνης στην κυκλοφορία του αίματος, όπου μεταφέρεται και διανέμεται σε όλα τα κύτταρα του οργανισμού για να υποστηρίξει τις βιολογικές του λειτουργίες!

• Ποιοι είναι οι κυριότεροι λόγοι ανεπάρκειας Β12;

1. Διατροφική έλλειψη: Ένας από τους κύριους λόγους που κάποιος μπορεί να παρουσιάσει έλλειψη βιταμίνης Β12 είναι η διατροφική έλλειψη. Η βιταμίνη Β12 βρίσκεται κυρίως σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης, και άτομα που ακολουθούν αυστηρές χορτοφαγικές διατροφές ή vegan δίαιτες, που αποκλείουν την κατανάλωση ζωικών προϊόντων, μπορεί να κινδυνεύουν με έλλειψη βιταμίνης Β12. Σε περίπτωση φυτοφαγίας υπάρχουν εμπλουτισμένα με Β12 vegan τρόφιμα για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο διατροφικής έλλειψης αυτής της βιταμίνης.

2. Μείωση της απορρόφησης: Η βιταμίνη Β12 απορροφάται κυρίως από το τελευταίο τμήμα του εντέρου. Αν κάποιος έχει προβλήματα υγείας στο στομάχι ή στο λεπτό έντερο, όπως ελλείψεις ή διαταραχές του εντερικού φλοιού ή ατροφία του εντέρου, η απορρόφηση της βιταμίνης Β12 μπορεί να μειωθεί, καθιστώντας δύσκολο τον εφοδιασμό του οργανισμού με αυτήν την βιταμίνη.

3. Ελλείψεις παραγόντων: Για να προστατευτεί η βιταμίνη Β12 από τις επιθετικές συνθήκες του στομάχου και να διευκολυνθεί η απορρόφησή της, απαιτούνται ορισμένοι παράγοντες όπως η εστιατίνη και τα επιλεκτικά απορροφητικά κύτταρα. Αν κάποιος αντιμετωπίζει προβλήματα σχετικά με την παραγωγή ή λειτουργία αυτών των παραγόντων, σίγουρα θα επηρεαστεί η απορρόφηση της βιταμίνης Β12.

• Ποια είναι τα κυριότερα συμπτώματα της βιταμίνης Β12;

1. Εξάντληση και κόπωση: Η έλλειψη βιταμίνης Β12 μπορεί να προκαλέσει αίσθημα κόπωσης, αδυναμίας και εξάντλησης. Οι ασθενείς μπορεί να νιώθουν συνεχή κόπωση ακόμα και αφού αναπαυθούν επαρκώς.

2. Αναιμία: Η βιταμίνη Β12 συμμετέχει στην παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, οι οποίες μεταφέρουν οξυγόνο στα κύτταρα του σώματος. Η έλλειψη βιταμίνης Β12 μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της παραγωγής ερυθρών αιμοσφαιρίων, η οποία γνωστή ως μεγαλοβλαστική αναιμία. Τα άτομα με αναιμία ενδέχεται να νιώθουν αδύναμα, ζαλισμένα, εύκολα κουρασμένα και να έχουν δυσκολία στην αναπνοή.

3. Νευρολογικά συμπτώματα: Η βιταμίνη Β12 είναι σημαντική για το νευρικό σύστημα. Η έλλειψη βιταμίνης Β12 μπορεί να οδηγήσει σε νευρολογικά συμπτώματα, όπως μυϊκή αδυναμία, βραχυπνευσία, αισθητικές αλλοιώσεις (όπως "τσίμπημα" και "αναστατωμένη" αίσθηση), δυσκολία στη συγκέντρωση, απώλεια μνήμης και διαταραχές ισορροπίας.

4. Προβλήματα γαστρεντερικού συστήματος: Η έλλειψη βιταμίνης Β12 μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο γαστρεντερικό σύστημα, όπως δυσπεψία, διάρροια, απώλεια όρεξης και απώλεια βάρους.

• Ο εγγυημένος τρόπος ρύθμισης της βιταμίνης Β12 

Η πρόληψη είναι πράγματι η καλύτερη θεραπεία όταν πρόκειται για την βιταμίνη Β12. 

Η βιταμίνη Β12 είναι απαραίτητη για την υγεία και την ευεξία μας αλλά η ρύθμισή της δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τη διατροφή μας. Ο συχνός έλεγχος των επιπέδων βιταμίνης Β12 είναι απαραίτητος για να ανιχνεύσουμε εγκαίρως πιθανές ελλείψεις και να προλάβουμε τυχόν προβλήματα υγείας!

Η σύγχρονη επιστήμη έχει αναπτύξει τρόπους για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τυχόν δυσαπορρόφηση βιταμίνης Β12. Εάν κάποιος αντιμετωπίζει προβλήματα με την απορρόφηση της βιταμίνης, μπορεί να χρησιμοποιήσει συμπληρώματα βιταμίνης Β12 που διατίθενται σε διάφορες μορφές, όπως δισκία, υπογλώσσιες ταμπλέτες ή ενέσιμες μορφές, οι οποίες μπορούν να ενισχύσουν τα φυσιολογικά επίπεδα της βιταμίνης στον οργανισμό. Επιπλέον, η επιστήμη διαθέτει προηγμένες τεχνικές και θεραπευτικές προσεγγίσεις που μπορούν να βοηθήσουν να αντιμετωπιστούν διάφορες αιτίες δυσαπορρόφησης.

Στον ιατρικό μας χώρο διαθέτουμε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ελέγχου και αντιμετώπισης της ανεπάρκειας Β12 όπου έχει βοηθήσει δεκάδες ανθρώπους να επαναφέρουν τα φυσιολογικά επίπεδα της Β12 καθώς και την ενέργεια και την διάθεση τους για ζωή!

Είναι σημαντικό να προλαμβάνουμε τυχόν προβλήματα που μπορεί να προκληθούν από την έλλειψη βιταμίνης Β12, καθώς αυτή η βιταμίνη επηρεάζει πολλές σημαντικές λειτουργίες του οργανισμού. Οι τακτικοί έλεγχοι, η υγιεινή διατροφή που περιλαμβάνει τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη Β12, και η άμεση αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων απορρόφησης είναι απαραίτητα για να διατηρήσουμε την υγεία και την ευεξία του οργανισμού μας.

Σε περίπτωση που νιώθεται συμπτώματα όπως αδυναμία, ανεξήγητη κούραση, αδυναμία συγκέντρωσης και τυχαίο εκνευρισμό ή κάποιο από τα παραπάνω μην περιμένετε να εξελιχθεί περαιτέρω.

Απευθυνθείτε σε επιστήμονες υγείας για να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα έγκαιρα!

Αυτό το κείμενο έχει ενημερωτικό σκοπό και δεν αποτελεί Ιατρική γνωμάτευση. Αν επιθυμείτε Ιατρική γνωμάτευση μην διστάσετε να μας επισκεφτείτε. 

*Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του κείμενου χωρίς την συγκατάθεση μας

Αρθρογράφος : Γαλλίκας Νικήτας - Διαιτολόγος & Διατροφολόγος